Het Edith Stein monument in Keulen van Bert Gerresheim

28 december 2004


OLYMPUS DIGITAL CAMERA OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Wij zien Edith Stein meteen drie keer afgebeeld, een uitbeelding van de verschillende fasen van haar leven.

Het eerste beeld toont haar zittend als Joodse vrouw, aangeduid door de Davidsster.

In het tweede beeld zien wij haar als jonge filosofe, studente en ‘feministe’ op zoek naar de absolute waarheid. Alle antwoorden zijn voor haar echter veel te beperkt. Een scheur doortrekt haar hele gestalte…

De eenheid in haar wezen vindt Edith uiteindelijk, wanneer ze God vindt. Later zou ze zeggen: “Wie de waarheid zoekt, zoekt God, of het hem bewust is of niet”. In haar radicaliteit besluit ze zich helemaal aan God te wijden en treedt ze in de Karmel in. Zij kiest de kloosternaam Teresia Benedicta a Cruce (de door het kruis gezegende). Wat deze naam inhoudt, beseft ze heel goed. Als het kruis van de Jodenvervolging en van de dreigende dood op haar afkomt, is zij méér dan een passief slachtoffer.

Lang van tevoren had ze haar leven immers al aangeboden als zoenoffer voor het onmetelijke kwaad van haar tijd. Het kruisbeeld vast in haar handen gaat ze dan ook bewust de dood tegemoet.

Zij gaat samen met talloze anderen, zoals de afdrukken van mannen-, vrouwen- en kinderschoenen op het monument laten zien. Tot nummers geworden (de concentratiekampnummers zijn tussen de afdrukken ingegraveerd) veranderen de schoenafdrukken

in afdrukken van blote voeten om dan te eindigen in het niets.

Midden op de weg zien wij de afdruk van twee doorboorde voeten. Het zijn de voeten van de gekruisigde en verrezen Christus, die met al deze mensen meelijdt en meesterft om ze dan met Hem te laten verrijzen. Het zijn de voeten van de Christus, die de vrijheid van de mensen niet opheft omdat anders geen echte liefde mogelijk is, maar die daarom ook de keuze voor het kwaad moet toelaten.

Waartoe de keuze van het kwaad in zijn uiterste consequentie kan leiden, maakt het monument indrukwekkend duidelijk.

Achter de weggeworpen platen van de tien geboden stapelen zich de schoenen op van de slachtoffers: van mannen, vrouwen en kinderen. Naast de modellen van schoenen uit de 40- er jaren zien wij echter ook hedendaagse gymschoenen. Een verwijzing van de kunstenaar naar het feit dat de mensheid nog altijd niets geleerd heeft .
Ook vandaag zijn er concentratiekampen, zoals in Noord- Korea, en deze keer zijn het de christenen, onder wie de grootste groep slachtoffers valt…


Zoeken